مسیر پرچالشی که به زودکس منتهی شد/ مصاحبه با بابک هوشمند، مدیرعامل و بنیانگذار زودکس
زودکس، سامانه سفارش آنلاین غذا و دلیوری سریع است که به عنوان واسطی میان مشتریان و فروشگاه‌ها به روند سفارش و ارسال آن سرعت می‌بخشد.
درحال حاضر 14 دسته‌بندی اعم از رستوران و فست فود، کافی‌شاپ، فروشگاه حیوانات، میوه و سبزی و غیره در زودکس فعال است. پلتفرم سفارش‌گیری آنلاین زودکس با در اختیار داشتن ناوگان لجستیک مخصوص به خود (Logistic Enabled Ordering Platform) به عنوان یک واسط میان فروشندگان، سفیران(پیک‌های موتوری) و مصرف‌کنندگان نهایی ایفای نقش میکند.
به بهانه آشنایی بیشتر با پلتفرم زودکس به سراغ بابک هوشمند، مدیرعامل و بنیانگذار این شرکت رفتیم تا با پیشینه و چشم‌انداز رقیب دیرینه‌ی اسنپ‌فود بیشتر آشنا شویم.
مسیر پرچالشی که به زودکس منتهی شد
بابک هوشمند، مدیرعامل و بنیانگذار شرکت زودکس، متولد 1368 و فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی نرم‌افزار است. وی فعالیت خود را در زمینه طراحی سایت و راه‌اندازی سیستم‌های باشگاه مشتریان در شیراز آغاز کرده و پس از مدتی مسیر کارآفرینی را در پیش گرفته است.
هوشمند با اشاره به ایده‌های استارتاپی خود که در گذشته آنها را پیاده کرده است، توصیح میدهد:
“اولین ایده استارتاپی که داشتم، ایده‌ای به نام “شهر تو شهر” بود که در نظر داشتیم یک مارکت‌پلیس باشیم و امکان خرید مردم از شهرهای دیگر را از فروشگاهای هر شهر فراهم کنیم. ایده بعدی استارتاپ “قیمت” بود که سال ۹۳ راه‌اندازی کردیم که در زمینه اطلاع‌رسانی قیمت طلا و دلار فعالیت میکرد. قصد داشتیم در فاز توسعه بقیه کالاها را نیز اضافه کنیم. در اصل میخواستیم یک ایده مثل ترب اجرا کنیم که متاسفانه در آن زمان درک درستی از استارتاپ در کشور ما وجود نداشت و به دلیل عدم همکاری مجموعه‌ها نتوانستیم کار را ادامه بدهیم.”
“ایده بعدی که داشتم در زمینه سفارش آنلاین غذا بود به نام “دی ال فود (download food)” با شعار غذای خود را دانلود کنید. سال 1394 استارت دی ال فود را زدیم. در آن زمان فقط زودفود در این زمینه فعالیت میکرد و توانستیم بعد از گذشت دو سال‌ونیم سهمی از بازار در شیراز بدست آوریم. در همان زمان اسنپ، زودفود را خرید و تبدیل شد به اسنپ فود. در آن بازه زمانی از نظر فنی و مالی توانایی رقابت با اسنپ فود را نداشتیم و به‌دلیل یکسری اختلافات در شرکت مجبور شدم کار را ترک کنم.”
“سال 1396 از دی ال فود جدا شدم. یکسالی فقط سعی کردم استارتاپهای مختلف را بررسی کنم. نتیجه همه بررسی‌ها منجر به شکل‌گیری زودکس در سال 1397 شد. سال 1398 پس از طراحی محصول، سایت راه‌اندازی شد. در این مسیر مهندس علی جوانمردی هم به عنوان مدیر فنی و سهامدار کنار من بود و جز هم‌بنیانگذاران زودکس محسوب میشود. سال 1399 اولین سرمایه خود را از شرکت آواپرداز به مدیرعاملی مهندس امین ادهمی جذب کردیم و راه پیشرفت زودکس از سال 1399 استارت خورد.”
شرکت زودکس در حال حاضر 150 نفر نیرو به صورت مستقیم دارد و 500 سفیر در شهرهای کرمان، مشهد، بندرعباس، کیش، قم، سیرجان، جیرفت و رفسنجان در این پلتفرم فعالیت می‌کنند. مدیرعامل زودکس شکل‌گیری ایده اولیه زودکس را به شرکت فدکس ربط میدهد و میگوید:
“من سعی کردم استارتاپهای مختلف در سطح جهانی را بررسی کنم. یکی از استارتاپهای مورد علاقه من شرکت فدکس است که در زمینه پستی فعالیت میکند و یکی از شرکت‌های قدرتمند در سطح جهانی است. به واسطه راه‌اندازی استارتاپهای مختلف، تجربیات خوبی از گذشته داشتم. همچنین به دلیل شناخت حوزه دلیوری غذا، جذب یوزر و بازگشت مشترک بالا تصمیم گرفتیم زودکس را به عنوان پلتفرم سفارش‌گیری آنلاین غذا راه‌اندازی کنیم و در آینده سایر سرویس‌های زودکس مانند زودکس‌پست، زودکس‌بار و غیره را به آن اضافه کنیم.”
انحصارطلبی در بازار؛ تهدیدی جدی برای کسب‌وکارها
هوشمند اسنپ‌فود و پلتفرم تازه تاسیس افود را رقبای خود اعلام میکند و موارد زیر را به عنوان تمایز زودکس نسبت به رقبا میداند:
- “امکان خرید از چند مجموعه به صورت همزمان
- امکان پرداخت در محل پس از دریافت سفارش
- امکان دریافت سفارش به صورت حضوری از مجموعه (بدون هزینه ارسال)
- تعداد قابل توجه سفیران و در نتیجه سرعت ارسال بالا
- تیم پشتیبانی و پرسنل آموزش‌دیده
- اپلیکیشن پیک و سیستم مپ اختصاصی
- آموزش حرفه‌ای سفیران
- تبیین مرکز اختصاصی برای سفیران
- خرید اقساطی و اعتباری
- ایجاد قوی‌ترین زیرساخت لجستیکی و بستر فنی آن
- افتتاح دفاتر رسمی محلی و ایجاد حس اعتماد در مشتریان”
چند درصد از سهم بازار را در اختیار دارید و فکر میکنید در حال حاضر لید این بازار کیست؟
“وجود رقیب بزرگی همچون اسنپ‌فود در کنار زودکس علاوه بر مزیت رشد اندازه بازار، ریسک تقسیم سهم بازار را نیز دارد. انحصارطلبی در بازار نیز موضوعی تهدیدآمیز برای کسبوکار زودکس است. بسیاری از رقیبان در تلاشند تا با بستن قرارداد انحصاری با مجموعه‌های بزرگ، رقیبان را از صحنه خارج کنند.”
“احتمال ورود رقبای جدید در هر کسب‌وکاری همواره وجود دارد. رقبای جدید وارد بازار میشوند و با سیاست‌های جدید سعی در گرفتن بازار دارند؛ در این زمان یک کسبوکار بایستی بر کیفیت خدمات خود، مشتری‌مداری و از همه مهم‌تر حفظ مشتریان خود تلاش کند و با ورود رقبای جدید آنها را شناسایی کرده و با استراتژی‌های لازم در زمینه مارکتینگ به رقابت بپردازد.”
وقتی رقیبی با منابع بیشتر وارد بازار میشود، استراتژی شما برای مقابله با آن چیست؟
“در حال حاضر ما در زودکس تمرکز برای ارسال با کیفیت و متفاوت سفارشات داریم با توجه به رقبا، امسال قصد داریم که روی نوآوری و راه اندازی سرویس های جدید بتونیم در بازار متمایز باشیم نسبت به رقبا”
جذب سرمایه؛ چالش جدی کارآفرینان در ایران
بزرگترین چالش‌هایی که تا به حال با آنها روبرو شده‌اید چه بوده‌اند و چگونه آنها را پشت سر گذاشته‌اید؟
“چالش‌های متعددی وجود داشته است اما بیشترین چالش‌ها در زمینه عملیات و فنی بوده که با توجه به دانشی که در تیم فنی بدست آوردیم، توانستیم این مسائل را برطرف کنیم که در نهایت همین چالش‌ها باعث رشد ما در زوکس شده است.”
چه چالش‌هایی را در فرآیند جذب سرمایه تجربه کرده‌اید و چگونه آنها را حل کرده‌اید؟
“متاسفانه جذب سرمایه در ایران چالش‌های زیادی دارد؛ مخصوصا با توجه به رقبایی که برای ما وجود دارد این مسئله سخت‌تر هم میشود. با شرکت‌ها و بانک‌های مختلفی صحبت کردیم ولی متاسفانه سرمایه‌گذاران بیشتر به دنبال فضایی هستند که در آن رقیبی وجود نداشته باشد تا از این طریق، ریسک خود را در سرمایه‌گذاری پایین بیاورند.”
یک کارآفرین تنهاترین فرد جهان است
به عنوان یک بنیانگذار/مدیرعامل، چگونه تعادل بین کار و زندگی شخصی خود را حفظ میکنید؟
” تفکیک این موضوع واقعا سخت است؛ به دلیل اینکه یک کارآفرین تمام زندگی‌اش میشود کاری که انجام میدهد و معمولا چالش‌های کارآفرینی اینقدر زیاد است که داشن برنامه‌ریزی درست برای رسیدگی به بقیه مسایل زندگی کار سختی است. یک کارآفرین تنهاترین فرد جهان است زیرا بیشتر فشارها را تنها تحمل میکند و باید اکثر مسائل را خودش به تنهایی حل کند”
صادقانه بگویید، اگر به عقب برگردید باز هم تن به کارآفرینی در ایران می‌دهید؟
“قطعا بله برای من این موضوع خیلی مهم است که بتوانم در شرایط کنونی کشورم و جامعه به اندازه توانم تاثیرگذار باشم؛ درسته این مسیر خیلی سختی‌ها دارد ولی اگر به عقب برگردم باز هم همین کار را انجام میدهم.”
به نظر شما، مهم‌ترین خصلت/ویژگی یک کارآفرین در ایران چه چیزی میتواند باشد؟
“صبور باشد، تحمل شرایط در ایران با توجه به مشکلات اقتصادی و سایر چالش‌های رگولاتوری نیازمند استمرار برای پیشرفت است.”
موفقیت از آنچه که میبینید نزدیک تر است
اگر می‌توانستید یک کتاب در مورد کسب وکار خود بنویسید، عنوان آن چه بود؟ “موفقیت از آنچه که میبینید نزدیک‌تر است.”
اگر کسبوکار شما یک حیوان بود، چه حیوانی می‌بود و چرا؟ “سگ بخاطر اینکه نماد وفاداری است.”
اگر می‌توانستید یک قدرت ماورایی داشته باشید، اما فقط برای کمک به کسب‌وکارتان، آن قدرت چه بود؟ “به جای اینکه سفارش را با موتور تحویل دهیم؛ چند تا زودکس‌من داشتیم مثل سوپرمن که میتوانستند پرواز کنند و سفارش را بدست مشتری برسانند.”
به خود و ایده‌هایتان اعتماد داشته باشید
چه توصیه‌ای برای کسانی دارید که می‌خواهند کسبوکار خود را راه‌اندازی کنند؟
“توصیه من این است که هر زمان خواستید کاری را شروع کنید، مهم‌ترین موضوع اعتماد به خودتون و ایده‌ای هست که دارید. سعی کنید به حرف های دیگران گوش ندهید و فقط مسیر موفقیت را دنبال کنید. در این مسیر از شکست‌هایی که میخورید، تجربه کسب کنید و به هیچ عنوان نا امید نشوید. آدم امیدوار حتما یک روز موفق میشود و این را بدانید در پایان همه چیز خوب است.”
