احمدرضا صادقی، معاون سرمایه‌گذاری همراه فاند در گفت‌وگو با ایرانیان استارتاپ عنوان کرد:بهترین سناریوی خروج «همراه‌فاند»، واگذاری سهام استارتاپ به «همراه اول» است
در سال‌های اخیر، حضور بازیگران بزرگ در اکوسیستم استارتاپی ایران، نقشی کلیدی در بلوغ و توسعه این فضا ایفا کرده است. «همراه‌فاند»، به‌عنوان بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی همراه اول، تلاش دارد با نگاهی فراتر از تزریق صرف سرمایه، نقش تسهیل‌گر رشد و مقیاس‌پذیری استارتاپ‌ها را ایفا کند.
در گفت‌وگو با احمدرضا صادقی، معاون سرمایه‌گذاری همراه‌فاند، از رویکردهای حمایتی این مجموعه، حوزه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری، مسیرهای خروج و نحوه ایجاد تعادل میان منافع اپراتور و استارتاپ‌ها گفتیم؛ گفت‌وگویی که تصویری روشن از استراتژی یک CVC وابسته به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های زیرساختی کشور ارائه می‌دهد.
غیر از سرمایه‌گذاری مالی، چه نوع حمایت‌هایی به استارتاپ‌ها ارائه می‌دهید؟
در همراه فاند، فراتر از سرمایه‌گذاری مالی، مزیت‌های قابل توجهی برای استارتاپ‌ها فراهم می‌کنیم. اولین و شاید مهم‌ترین آورده غیرنقدی ما، دسترسی به بازار گسترده همراه اول است. این موضوع به‌ویژه برای استارتاپ‌هایی که در حوزه B2C فعالیت می‌کنند، جذابیت زیادی دارد. معمولاً در جلسات اولیه، اولین سوالی که مطرح می‌شود، همین موضوع بازار همراه اول است.
مورد مهم بعدی، بهره‌مندی از مشاوران متخصص در حوزه‌های مختلف است. ما با توجه به نیاز هر کسب‌وکار، آنها را به این مشاوران متصل می‌کنیم تا مسیر رشد و موفقیتشان کوتاه‌تر و سریع‌تر طی شود. این مشاوران عملاً نقش منتور را ایفا می‌کنند.
برخی حمایت‌های جانبی مانند ارائه فضای استقرار نیز در موارد خاص قابل بررسی است، هرچند تا به حال چنین مواردی را به صورت گسترده نداشته‌ایم. اما در مجموع، دو آورده کلیدی ما برای استارتاپ‌ها، بازار گسترده و شبکه مشاوران تخصصی همراه فاند است.
همراه فاند تاکنون در چه حوزه‌هایی و در چند استارتاپ سرمایه‌گذاری کرده است؟
تا امروز دو قرارداد نهایی سرمایه‌گذاری داشته‌ایم. با توجه به اینکه همراه فاند اواخر سال ۱۴۰۲ به ثبت رسید و فعالیت عملیاتی‌اش از میانه ۱۴۰۳ آغاز شده، تیم ما اکنون به‌طور جدی مشغول بررسی طرح‌هاست.
برای خرداد ۱۴۰۴ نیز برنامه‌ای ویژه در دست داریم: برگزاری یک رویداد در حوزه «هوشمندسازی صنایع» با همکاری صندوق نفت و CVC خلیج فارس. هدف ما این است که در اختتامیه این رویداد، حداقل دو یا سه قرارداد سرمایه‌گذاری جدید به امضا برسد.
چه حوزه‌هایی برای همراه فاند جذاب‌تر هستند؟
ما در دو دسته‌بندی عمده سرمایه‌گذاری می‌کنیم:
۱. استارتاپ‌هایی که به‌صورت مستقیم با خدمات همراه اول هم‌راستا هستند، مثلاً محصولات مبتنی بر فناوری 5G، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، لجستیک و … این حوزه‌ها برای ما بسیار جذاب‌اند.
۲. کاربرد فناوری‌های ارتباطی همراه اول در صنایع مختلف مانند هوشمندسازی صنایع از جمله پتروشیمی، حمل‌ونقل، فولاد، و معدن. این صنایع نیاز زیادی به اتصال هوشمند دارند و می‌توان از طریق راهکارهایی مانند شبکه‌های 4G و 5G اختصاصی (Private LTE/5G)، تحول دیجیتال در آنها را رقم زد. ما نیز همین مسیر را آغاز کرده‌ایم.
تاکنون چه میزان سرمایه‌گذاری انجام شده است؟
سرمایه‌گذاری‌های فعلی ما عمدتاً به‌صورت غیرنقدی بوده‌اند. البته سقف یا کف مشخصی برای مبلغ سرمایه‌گذاری در نظر نگرفته‌ایم. ولی برای طرح‌هایی با مبلغ سرمایه‌گذاری بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان، تصمیم‌گیری در کمیته سرمایه‌گذاری همراه اول صورت می‌گیرد.
با توجه به ساختار وابسته به همراه اول، استقلال تصمیم‌گیری همراه فاند چگونه تضمین شده است؟
در آیین‌نامه سرمایه‌گذاری، ساختار تصمیم‌گیری ما به سه سطح تقسیم شده:
تصمیم‌گیری در هیئت‌مدیره داخلی همراه فاند برای مبالغ پایین‌تر، ارجاع به کمیته راهبردی همراه اول و در نهایت، تصمیم‌گیری در هیئت‌مدیره همراه اول برای مبالغ بالا.
به این ترتیب تلاش کرده‌ایم استقلال تصمیم‌گیری همراه فاند را در چارچوب منطقی حفظ کنیم.
در صورت تضاد منافع میان همراه اول و استارتاپ‌ها، چه سازوکاری برای حمایت از استارتاپ‌ها وجود دارد؟
ما تلاش می‌کنیم از ابتدا سرمایه‌گذاری‌ها را به‌گونه‌ای طراحی کنیم که منافع همراه اول در گرو رشد استارتاپ باشد. به این ترتیب، نه‌تنها تضادی ایجاد نمی‌شود، بلکه همراه اول انگیزه خواهد داشت که به رشد و مقیاس‌پذیری استارتاپ کمک کند. نگاه ما این است که حمایت از استارتاپ، به نوعی حمایت از منافع مادر نیز هست.
چگونه میان سرمایه‌گذاری در فناوری‌های استراتژیک و فناوری‌های تجاری تعادل برقرار می‌کنید؟
این تعادل را از طریق تفکیک وظایف دو شرکت ایجاد کرده‌ایم. «حرکت اول» بیشتر بر استارتاپ‌های با مدل کسب‌وکار تجاری مانند دیجی‌کالا تمرکز دارد، در حالی که همراه فاند (CVC) به دنبال فناوری‌های استراتژیک و زیرساختی برای آینده همراه اول است. این تفکیک به ما کمک می‌کند که هر دو جنبه را به‌درستی پوشش دهیم.
چه برنامه‌ای برای خروج از سرمایه‌گذاری‌ها دارید؟
برای ما بهترین سناریوی خروج، خرید سهام استارتاپ توسط شرکت مادر (همراه اول) است، به‌ویژه زمانی که سرمایه‌گذاری ما جنبه استراتژیک داشته باشد. گزینه‌های دیگر هم مانند خرید سهم توسط بنیان‌گذاران، جذاب هستند. البته امیدواریم روندهایی مثل IPO نیز در کشور رایج‌تر شود. در حال حاضر، به دلیل شرایط بازار سرمایه ایران، IPO معمولاً آخرین گزینه محسوب می‌شود، برخلاف بسیاری از بازارهای بین‌المللی که آن را اولین مسیر خروج می‌دانند.
پس از سرمایه‌گذاری، سهم استارتاپ از مالکیت و کنترل چگونه تعیین می‌شود؟
ما تلاش می‌کنیم در تصمیمات کلیدی فنی و استراتژیک دخالتی نداشته باشیم و به تصمیم بنیان‌گذاران احترام بگذاریم. به اعتقاد ما، هیچ VC یا CVC دانش فنی عمیق‌تری از خود تیم بنیان‌گذار در حوزه تخصصی کسب‌وکار ندارد.
البته در حوزه‌هایی مانند امور مالی، حقوقی و ساختار شرکت‌داری، ممکن است استارتاپ‌ها به دلیل کم‌تجربگی دچار اشتباهاتی شوند. ما در این موارد صرفاً نقش راهنما داریم، اما در نهایت، انتخاب مسیر به عهده خود تیم است. اعتقاد داریم که احترام به تصمیمات بنیان‌گذاران، یکی از اصول اساسی رابطه مؤثر میان سرمایه‌گذار و استارتاپ است. متأسفانه برخی سرمایه‌گذاران به دلیل ترس از دخالت‌های زیاد، از همکاری با بعضی VCها خودداری می‌کنند که این نشان می‌دهد رعایت این مرز، چقدر اهمیت دارد.
دیدگاهتان را بنویسید