مصاحبه رسانه ایرانیان استارتاپ با آقای حسین ملکنژاد، همبنیانگذار و مدیرعامل رسمیو
حسین ملکنژاد، همبنیانگذار و مدیرعامل رسمیو، در گفتوگویی اختصاصی با رسانه ایرانیان استارتاپ، درباره شکلگیری ایده رسمیو، چالشهای حقوقی و فنی مسیر، مدل درآمدی و ارزش پیشنهادی پلتفرم، تجربه تعامل با نهادهای نظارتی، فضای رقابتی، توسعه بازار و چشمانداز آینده این کسبوکار دادهمحور صحبت میکند. این گفتوگو صریح، صادقانه و سرشار از نکات کاربردی است که میتواند برای علاقهمندان به استارتاپها، داده، شفافیت و حکمرانی هوشمند مفید باشد.
توضیح مختصری درباره آقای ملکنژاد (پیشینه تحصیلی و کاری)
چه نیازی در بازار باعث شد ایده رسمیو شکل بگیرد و این پلتفرم چگونه متولد شد؟
در آن زمان، دسترسی به اطلاعات شرکتها در فضای اینترنت تقریباً ناممکن بود. برای اطلاع از ترکیب هیئتمدیره یک شرکت، ناچار بودید ساعتها صرف بررسی روزنامههای رسمی کنید؛ آن هم در شرایطی که اطلاعاتی از سوابق حرفهای افراد در دسترس نبود و به دلیل فقدان ارتباط میان دادهها، تصویر روشنی از ساختار و روابط شرکتی شکل نمیگرفت.
در سال ۱۳۹۷، بههمراه آقای امیر محبعلینژاد، با نام تجاری «لیلاک» وارد بازار شدیم. در آغاز مسیر، نسبت به حجم دادههایی که منتشر میکردیم نگرانیهایی وجود داشت. تحلیل اولیهای انجام داده بودیم که نشان میداد هر شرکت به کدام کد ملی تعلق دارد و هر کد ملی مالک چه شرکتهایی است. این تحلیل، با وجود خطاهای قابل توجه، با استقبال زیادی مواجه شد؛ چرا که این نوع دادهها تا آن زمان در فضای وب منتشر نشده بود. کاربران پس از ورود به سایت، گاهی تا یک ساعت به جستوجوی اسامی افراد و شرکتهای آشنا میپرداختند. همین میزان از توجه و رضایت کاربران، ما را به صرف زمان و انرژی بیشتر برای توسعه و بهبود این پلتفرم ترغیب کرد.
در مراحل اولیه راهاندازی، چه چالشهایی داشتید و چگونه از آن عبور کردید؟
یکی از چالشهای اصلی که از ابتدای فعالیت رسمیو تاکنون ادامه داشته، مسئله اعتراض شرکتها و اشخاص حقیقی به انتشار اطلاعات و ادعای نقض حریم خصوصی آنان بوده است. جالب اینکه نخستین نهاد معترض، خود روزنامه رسمی کشور بود. در همان سالهای ابتدایی فعالیت، سایت رسمیو بهطور موقت فیلتر شد. پس از پیگیری و مراجعه به نهاد مربوطه، مشخص شد که شکایت از سوی روزنامه رسمی ثبت شده است.
در پاسخ، با ارائه مستندات و توضیحات لازم، تبیین کردیم که اطلاعات منتشرشده در رسمیو همگی برگرفته از منابع رسمی و عمومی مانند روزنامه رسمی و سامانههای دولتی هستند و صرفاً بهصورت منسجم، با لینک به مرجع اصلی بازنشر میشوند؛ بنابراین از نظر قانونی، انتشار آنها منع و محدودیتی ندارد. با وجود این توضیحات، در سالهای بعد نیز بارها با اعتراضهای مشابهی از سوی برخی شرکتها و افراد مواجه شدیم؛ بهعنوان نمونه، برخی تماس میگرفتند یا شکایت میکردند که چرا نام مدیرعامل، آگهیهای ثبتی یا شناسه ملی شرکتشان در سایت منتشر شده است.
در پاسخ تأکید میکردیم که این اطلاعات، بر اساس قوانین جاری کشور، بهصورت عمومی و از طریق مراجع رسمی منتشر میشوند و با ثبت یک شرکت در چارچوب رسمی، تعریف سنتی حریم خصوصی دیگر برای اینگونه دادهها مصداق ندارد.
چالش بعدی، ایجاد اعتماد و اثبات ارزش خدمات برای کاربران بود. باید به مشتریان اطمینان میدادیم که در قبال مبلغ پرداختی، دقیقاً به اطلاعاتی دست خواهند یافت که نیاز دارند و انتظارش را دارند. به همین دلیل، طی همه این سالها، تلاش ما همواره بر ارائه دادههایی صحیح، معتبر و کاربردی متمرکز بوده است تا بتوانیم رضایت و اعتماد مخاطبانمان را حفظ کنیم.
تیم رسمیو در حال حاضر چند نفره است؟
در حال حاضر 30 نفر در رسمیو مشغول به کار هستند.
رسمیو دقیقاً چه خدماتی به کاربران خود ارائه میدهد؟
در رسمیو، اطلاعات در سه سطح به کاربران ارائه میشود:
سطح شخصی
در این سطح، دسترسی به اطلاعات پایه شرکتها برای عموم آزاد است. کاربران میتوانند بدون محدودیت به پروفایل شرکتها در پلتفرم رسمیو دسترسی داشته و اطلاعات عمومی آنها را مشاهده کنند.
سطح شرکتی
در این سطح، دو خدمت ویژه در اختیار کاربران قرار میگیرد:
- پیشرفتهترین گراف ارتباطات شرکتها در ایران
این گراف امکان شناسایی ذینفعان نهایی، بررسی اعضای هیئتمدیره، شرکتهای زیرمجموعه و شرکتهای مادر را تنها با یک نگاه فراهم میسازد. گراف ارتباطات رسمیو بهعنوان یکی از جامعترین ابزارهای تحلیلی در میان کاربران حرفهای شناخته شده و مورد استفاده قرار میگیرد. - امکان جستجوی پیشرفته و استخراج دقیق اطلاعات
کاربران شرکتی میتوانند با بهرهگیری از دادههای جامع رسمیو، به جستجوی هدفمند در میان اطلاعات شرکتها پرداخته و خروجیهای قابل استفاده و کاربردی دریافت کنند.
سطح سازمانی
در این سطح، خدمات استعلام تخصصی بر اساس نیازهای سازمانی ارائه میشود. همچنین کاربران میتوانند از طریق رسمیو به کانالهای ارتباطی با بسیاری از شرکتها دسترسی پیدا کنند و تحلیلهایی درباره ریسکها و ذینفعان واحد دریافت کنند.
علاوه بر این، با توجه به وجود بیش از یک میلیون کاربر در رسمیو، این پلتفرم دارای ارزش تبلیغاتی قابل توجهی برای شرکتهاست. سرویس API رسمیو نیز بهعنوان یکی از زیرساختهای اصلی ارائه اطلاعات اشخاص حقوقی در کشور، جایگاه ویژهای دارد.
در نهایت، مدیران شرکتها میتوانند پس از طی فرایند احراز هویت، مالکیت صفحه شرکت خود را در رسمیو بهدست آورده و از این طریق خدمات و محصولاتشان را معرفی و تبلیغ کنید.
مدل درآمدی رسمیو چگونه طراحی شده و آیا سودآوری دارد؟
مدل درآمدی رسمیو مبتنی بر فروش اشتراکهای سالانه است. این اشتراکها در سه سطح شخصی، شرکتی و سازمانی به کاربران ارائه میشوند تا متناسب با نیاز و سطح دسترسی مورد نظر، خدمات را دریافت کنند.
در خصوص سودآوری نیز باید تأکید کرد که بله، رسمیو یک کسبوکار سودآور است. یکی از نیازهای اساسی شرکتها در ایران، دسترسی به دادههای معتبر و قابل اتکاست؛ نیازی که رسمیو بهخوبی به آن پاسخ داده است.
از آغاز توسعه این پلتفرم، باور ما بر این بوده که باید بتوان با تکیه بر سود حاصل از فعالیتها، خود شرکت را نیز توسعه داد. خوشبختانه این رویکرد در طول هفت سال گذشته بهطور کامل محقق شده و رسمیو توانسته مسیر رشد پایدار و مستقل خود را ادامه دهد.
چه برنامههایی برای توسعه مدل کسبوکار یا ورود به حوزههای جدید دارید؟
در حال حاضر تمرکز ما بر روی دو محصول اصلی است:
-
محصول اول: Due Diligence
محصول ارزیابی موشکافانه شرکتها که در دستور کار قرار دارد و روند بهبود آن به طور مستمر دنبال میشود. -
محصول دوم: سرویس «کسب و کار من رسمیو»
سرویس ارائهدهنده خدمات B2B برای شرکتها که این امکان را فراهم میآورد تا مدیریت صفحه شرکت خود را به عهده گرفته، محصولات خود را معرفی کرده و از طریق پلتفرم رسمیو به فروش برسانند.
دادههای رسمیو از چه منابعی جمعآوری میشوند و چگونه اعتبار آنها سنجیده میشود؟
در رسمیو، ما به دنبال بهرهبرداری از دادههای باز (Open Data) هستیم؛ دادههایی که بهصورت عمومی در دسترس قرار دارند و تمامی افراد و سازمانها میتوانند آزادانه از آنها استفاده کنند.
منابع اصلی استخراج داده در رسمیو شامل مجموعهای از نهادهای داخلی و بینالمللی است که اطلاعات معتبر و قابل اتکایی ارائه میدهند. از جمله این منابع میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
روزنامه رسمی
-
سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک
-
سامانه ایرانکد
-
وزارت صنعت، معدن و تجارت
-
سامانه کدال (سازمان بورس و اوراق بهادار)
-
مرکز شرکتهای دانشبنیان
-
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
-
سامانه جامع تجارت ایران
-
گمرک جمهوری اسلامی ایران
-
بانک جهانی (World Bank)
-
سازمان ملل متحد (United Nations)
با تکیه بر این منابع، رسمیو بستری فراهم کرده است تا کاربران بتوانند به دادههای ساختارمند، بهروز و قابل تحلیل دسترسی داشته باشند و تصمیمهای تجاری خود را با دقت و آگاهی بیشتری اتخاذ کنند.
چه اقداماتی برای بهروز نگهداشتن اطلاعات انجام میدهید؟
هر پایگاه داده در رسمیو دارای یک خزنده خودکار اختصاصی است که در بازههای زمانی مشخص بهروزرسانی دادهها را انجام میدهد. اهمیت کلیدی رسمیو در بهروز بودن اطلاعات آن نهفته است؛ بهعنوان مثال، شرکتها بلافاصله پس از تأسیس در رسمیو پروفایل میشوند و اطلاعات مربوط به آنها بهصورت مستمر رصد و بهروزرسانی میگردد. همچنین، دادههای مربوط به روزنامه رسمی به شکل روزانه بهروزرسانی میشوند تا کاربران همواره به جدیدترین و معتبرترین اطلاعات دسترسی داشته باشند.
مهمترین چالش حقوقی یا حریم اطلاعاتی که تاکنون با آن روبهرو شدهاید چه بوده است؟
برخی شرکتهای بزرگ و نامدار به خاطر انتشار اطلاعات شرکتشان از روشهای مختلف برای حذف اطلاعتشان فشار میآورند. این شاید مهمترین چالشی باشد که تاکنون از نظر حقوقی با آن مواجه بودیم.
آیا تاکنون نهاد یا فرد خاصی به رسمیو فشار آورده تا اطلاعات مشخصی را حذف یا دستکاری کند؟
بله، طی هفت سال گذشته بارها مشاهده کردهایم که اطلاعات شرکتها در روزنامه رسمی کشور دچار دستکاری شده و بسیاری از آگهیهای روزنامه رسمی حذف شدهاند. با این حال، بهواسطه رصد مستمر و استفاده از منابع متنوع، ما توانستهایم این تغییرات را شناسایی کنیم. متأسفانه این رویه نادرست که با بهانه تحریمها در کشور ایجاد شده، پیامدهای منفی قابل توجهی به همراه داشته است و بر شفافیت و دسترسی به اطلاعات دقیق تأثیر سوء گذاشته است.
با توجه به حجم بالای اطلاعات و شفافسازیهایی که ارائه میدهید، تا امروز با چه تهدیدها یا اخطارهایی روبهرو شدهاید؟
تهدیدهایی تاکنون مطرح شده است، اما از آنجا که فعالیت ما کاملاً قانونی بوده و اطلاعات منتشرشده ماهیت عمومی دارند، عملاً این تلاشها به بنبست خورده و نتوانستهاند مانع فعالیت ما شوند. قانون دسترسی آزاد به اطلاعات نیز چارچوب مناسبی برای تفکیک دادههای شخصی از دادههای عمومی فراهم کرده و در طول هفت سال گذشته بهعنوان پشتوانهای قوی برای حفظ و توسعه فعالیتهای ما عمل کرده است.
آیا سابقه داشته که انتشار یک گزارش یا دیتای خاص، باعث دردسر یا حتی پیگرد قانونی برای رسمیو شود؟
ما در رسمیو صرفاً بازنشردهنده اطلاعات عمومی هستیم، اما به دلیل انتشار دادهها به صورت ساختارمند، تفکیکشده و حرفهای، گاهی این تصور بهوجود میآید که خود ما منبع اصلی انتشار این اطلاعات هستیم. در واقع، تمام اطلاعات موجود در رسمیو از مراجع رسمی و قانونی استخراج شدهاند و هیچگونه دادهای بدون استناد به منابع معتبر منتشر نمیشود.
در مواردی که اطلاعاتی از سوی کاربران دریافت کردهایم، این موضوع بهطور شفاف به ایشان اطلاعرسانی شده است. تاکنون شکایات متعددی از سوی برخی افراد یا شرکتها علیه رسمیو مطرح شده، اما با توجه به شفافیت حقوقی فعالیتها و پایبندی کامل به قوانین، این شکایات همگی ناموفق بودهاند.
آیا رسمیو تاکنون مجبور شده اطلاعات خاصی را از دسترس عموم خارج کند؟ اگر بله، چرا و تحت چه شرایطی؟
اخیرا روزنامه رسمی کشور اقدام به حذف اطلاعات کرده است. برخی از آگهیهای شرکتهای معروفی حذف شدهاند. این اقدام نهتنها در تضاد کامل با اصول شفافیت است، بلکه آثار منفی مستقیمی بر دسترسی آزاد به اطلاعات دارد. ما در رسمیو، این موضوع را با جدیت پیگیری میکنیم و خواستار بازگرداندن این اطلاعات به چرخه دسترسی عمومی هستیم.
همچنین در پی این روند، دسترسی مستقیم به آگهیها نیز محدود شده است. این در حالی است که روزنامه رسمی طی سالهای گذشته اقدام به فروش نسخههای «امضادار» آگهیها به عموم مردم کرده بود، اما اکنون با مسدود شدن لینکهای مستقیم، این اسناد عملاً غیرقابل استفاده شدهاند.
روزنامه رسمی، نهادی که باید مرجع شفافیت در کشور باشد، اکنون با تمام توان در مسیر بستن راههای دسترسی به اطلاعات حرکت میکند. این عملکرد با مفاد سند تحول قوه قضاییه که بر لزوم در دسترس بودن اطلاعات به صورت یکپارچه تأکید دارد، کاملاً در تضاد است. متأسفانه، بهجای حرکت در مسیر شفافسازی و پاسخگویی عمومی، شاهد عملکردی هستیم که هر روز ضعیفتر و بدتر از گذشته شده است.
در حوزه اطلاعات شرکتها، خط قرمز رسمیو کجاست؟ آیا واقعاً همهچیز شفاف است؟
در رسمیو، قانون خط قرمز ماست. هر جا که قانون، انتشار یا نمایش دادهای را ممنوع کرده باشد، ما نیز بدون استثناء از آن تبعیت میکنیم. اما در مواردی که اطلاعات بهصورت عمومی و قانونی منتشر شده باشند و هیچ محدودیتی برای انتشار آنها وجود نداشته باشد، رسمیو با تمام توان میکوشد تا دقیقترین تحلیلها و شفافترین نمایش ممکن از آن دادهها را در اختیار کاربران قرار دهد.
برای نمونه، سازمان امور مالیاتی کشور فهرستی از مودیان فاقد اعتبار مالیاتی منتشر کرده است. ما در رسمیو این لیست را دریافت و پردازش کردهایم و از طریق روشهای مختلف، آن را در اختیار کاربران قرار دادهایم. اکنون اگر فردی نام شرکتی را در گوگل جستوجو کند، در صورت بیاعتبار بودن آن شرکت از نظر مالیاتی، بنری واضح و هشداردهنده در پروفایل شرکت نمایش داده میشود.
شاید این اقدام به ظاهر ساده باشد، اما در عمل باعث شده تا هزاران نفر از صدور یا دریافت فاکتورهای صوری جلوگیری کنند. این یکی از نمونههایی است که نشان میدهد چگونه انتشار هدفمند و تحلیلمحور اطلاعات عمومی میتواند مستقیماً به ارتقای سلامت اقتصادی کشور کمک کند.
آیا شما بهعنوان مدیرعامل رسمیو، تا حالا در جلساتی با نهادهای نظارتی یا امنیتی شرکت کردهاید؟ اگر آره، به چه موضوعی مربوط بوده؟
از ابتدای تاسیس رسمیو نهادهای نظارتی و امنیتی نیز پیگیر فعالیت رسمیو بودهاند. در جلسات مختلف ما شرکت کردهایم و در مورد فعالیت رسمیو و قانونی بودن فعالیت آن تاکید کردهایم. ابزار رسمیو به این نوع نهادها هم کمک بسیاری کرده است. مثلا قانونی مثل منع تصدی بیش از دو شغل یا تعارض منافع که در شهرداری تهران تصویب شد بدون دادههایی که ما تحلیل کردیم قابلیت اجرا سازی نداشته است.
اگر فرد یا شرکتی بخواهد اطلاعاتش در رسمیو نمایش داده نشود، آیا این امکان وجود دارد؟ رویه رسمیو در این موارد چیست؟
ما هیچ اطلاعاتی را حذف نمیکنیم. در مواردی بنا به صلاحدید صفحه شرکت را از دسترسی گوگل خارج کردهایم ولی دادهای را به صورت عمومی حذف نکردهایم.
رقبای مستقیم یا غیرمستقیم رسمیو چه کسانی هستند؟
حدود یک سال است که ما نیز دارای رقیب شدهایم. در گذشته، هنگام حضور در جلسات، زمانی که از ما پرسیده میشد رقیبی در این حوزه دارید یا خیر، پاسخ ما منفی بود و همین امر موجب ایجاد تردید در برخی از مشتریان نسبت به محصول میشد. اما با ورود رقیب، بازار بهتدریج شکل گرفته و این موضوع باعث خرسندی ماست؛ چرا که وجود رقابت، نشانهای از بلوغ بازار و تأییدی بر نیاز واقعی به این خدمات است.
رسمیو چه مزیت رقابتی یا تمایزی نسبت به دیگر پلتفرمهای مشابه دارد؟
ما خاک این بازار را خوردهایم و بازار را شکل دادهایم. سالهاست که با تمامی زوایای آن، از نقاط قوت تا چالشهای موجود در دادههای شرکتها، بهخوبی آشناییم. با اطمینان میتوان گفت رسمیو نخستین محصولی است که چنین سطحی از دسترسی و عمق اطلاعاتی را درباره شرکتها فراهم کرده و همواره در تلاش است بالاترین کیفیت ممکن از دادهها و تحلیلها را در اختیار مشتریان قرار دهد.
دستهبندیهای اختصاصی ما از شرکتها، تاکنون توسط هیچ پلتفرم دیگری ارائه نشده و بخش زیادی از تحلیلهای رسمیو، منحصر به ماست. همچنین، این بازار بهشدت وابسته به ورودیهای جستوجویی از گوگل است؛ در این زمینه نیز رسمیو با بیش از ۱۵۰ هزار ورودی روزانه از گوگل و بیش از ۳۰۰ هزار استعلام روزانه شرکتها و اشخاص، جایگاه پیشرو خود را حفظ کرده است.
تعداد کاربران شخصی/شرکتی و سازمانی رسمیو بصورت تجمعی یا در سال 1403 به تفکیک چقدر بوده؟
افتخار میکنیم ما بیش از یک میلیون کاربر داریم و تاکنون توانستهایم به عدد خیرهکننده 6 هزار مشتری برسیم.
آیا آمار یا دادههای جالب و منحصربهفردی درباره کاربران یا شرکتها در رسمیو وجود دارد؟ مثلاً فردی که در بیشترین تعداد شرکت عضو هیئتمدیره است، یا شرکتی که با بیشترین تعداد نهاد و شخص حقیقی در ارتباط است؟
ما معمولاً اینگونه موارد را در اختیار روزنامهها و رسانههای معتبر داخلی قرار میدهیم تا بتوانند بهصورت تخصصی و تحلیلی روی آنها کار کنند. در پاسخ به سوال شما نیز باید گفت، بله. برای نمونه، فردی را شناسایی کردهایم که ۸۲ شرکت با نامهای مشابه تأسیس کرده است، در حالیکه تنها ۳ شرکت از میان آنها موفق به دریافت کد اقتصادی شدهاند و ترکیب هیئتمدیره تمامی این شرکتها تنها شامل ۵ نفر میشود.
ما بخشی از این مطالب و نمونههای جالب توجه را در مجله رسمیو منتشر میکنیم تا کاربران بتوانند با زاویهای تحلیلی و مستند به دنیای شرکتها و روابط آنها نگاهی دقیقتر داشته باشند.
آیا رسمیو جذب سرمایه داشته؟ از چه سرمایهگذاران یا صندوقهایی؟
نه ما هیچ جذب سرمایهای نداشتهایم و تمرکزمان روی توسعه از طریق سود شرکت و به صورت Bootstrap است.
در حال حاضر به دنبال جذب سرمایه جدید هستید؟ با چه هدفی؟
خیر. به صورت فعال به دنبال جذب سرمایه نیستیم.
آیا قابلیت جدیدی در آینده به پلتفرم اضافه خواهد شد؟
بله. ما هر ماه قابلیتهای جدیدی را به رسمیو اضافه میکنیم. دادههای بسیاری در صف انتشار در رسمیو هستند. همچنین تمرکز فعلیمان بر ایجاد دسترسی شرکتها بر روی صفحهشان در رسمیو است. میخواهیم از این صفحه به عنوان یک سایت استفاده کنند.
در رسمیو از هوش مصنوعی یا فناوریهای تحلیلی نوین استفاده میشود یا برنامهای برای آن دارید؟
هوش مصنوعی مهمترین ابزار ما است. آگهیها با استفاده از هوش مصنوعی تحلیل و دستهبندی میشوند. در توسعههایی که در دست داریم هوش مصنوعی کلید قفل ایدههایی است که چندین سال پیش داشتیم.
چه برنامههایی برای توسعه رسمیو در آینده دارید؟
رسمیو، مرجع اطلاعات شرکتها در ایران است. با طبقهبندی که انجام دادهایم دنبال این هستیم بتوانیم مسیر ارتباطی برای شرکتها باز کنیم تا شرکتها بتوانند بدون هزینههای بی ثمر دیجیتال شوند و خدمات و کالاهایشان را ارائه دهند.
دیدگاهتان را بنویسید