استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک:انتظار تداوم جنگ ضربه بزرگتری به اقتصاد وارد میکند تا خود خسارات جنگ
جواد صالحیاصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک، در گفتوگو با «آیندهنگر» از تأثیر جنگ بر اقتصاد ایران گفت.
او با اشاره به جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل اظهار کرد که جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل تبعات زیادی برای اقتصاد ایران داشت؛ اما مهمترین تبعات این جنگ آشفتگی انتظارات است.
صالحیاصفهانی ادامه داد: «ترس و نگرانی از ادامه جنگ مهمترین مشکل اقتصادی است؛ تا وقتی که ترس از حمله خارجی وجود دارد تصمیم بخش خصوصی به سرمایهگذاری کار سادهای نیست.»
او تاکید کرد: «وقتی پایان جنگ در چشمانداز نیست و مردم عادی فکر کنند جنگ ادامه خواهد داشت، این انتظارِ تداوم جنگ، ضربه بزرگتری به اقتصاد وارد میکند تا خودِ خسارات جنگ دوازدهروزه.»
او در بخش دیگری از گفتوگو مسیر پیشروی اقتصاد ایران پس از جنگ را دشوار توصیف کرد و گفت: «مسیری بهمراتب سختتر. البته مطلب اقتصاد پس از جنگ، یا شاید دقیقتر باشد اگر بگوییم در حال جنگ چون در ذهن خیلیها احتمال اینکه اسرائیل دوباره حمله کند جدی است، در تخصص من نیست و در علم اقتصاد هم مطلب شناختهشدهای نیست. از یک نظر تاثیر جنگ بر اقتصاد واضح است، اینکه خرابی به بار میآورد و باعث کمبود منابع بیشتر میشود. به جای ایجاد زیرساختهای جدید باید خرابیها را تعمیر کرد. درک این موضوع به علم اقتصاد نیازی ندارد.»
مهمترین تأثیر جنگ در احساس ناامنی و فرار سرمایه از اقتصاد کشور است
او با تاکید بر اینکه «مهمترین تأثیر جنگ در احساس ناامنی و فرار سرمایه از اقتصاد کشور است.» گفت: «اکنون ترس و نگرانی از ادامه جنگ مهمترین مشکل اقتصادی است که قبل از جنگ وجود نداشت. وقتی پایان جنگ در چشمانداز نیست و حالتی از تخاصم مزمن برقرار است، همان چیزی که اسرائیلیها تصور میکنند، یعنی هر از چند گاهی بمبارانی تازه طبیعی است که مردم عادی نیز نگران آینده باشند و فکر کنند جنگ ادامه خواهد داشت، این انتظارِ تداوم جنگ، ضربه بزرگتری به اقتصاد وارد میکند تا خودِ خسارات جنگ دوازدهروزه.»
او این وضعیت را «خسارت جبرانناپذیر جنگ» توصیف و اضافه کرد: «برای جبران یا ترمیم خرابیها به سرمایهگذاری نیاز داریم و برای پیشرفت هم سرمایهگذاری لازم است وقتی آینده تاریک یا مبهم است، این سرمایهگذاری متوقف میشود و همین مسئله ضربه بزرگی میزند؛ زیرا ممکن است پنج یا ده سال بهجای رشد پنجدرصدی، تنها رشد یکدرصدی داشته باشیم.»
بیاعتمادی به سخنان دولت، مانع بهبود اوضاع اقتصادی است
صالحیاصفهانی در ادامه نقش دولت را حیاتی دانست و گفت: «معمولا در این شرایط دولت نقش بسیار مهمی در هدایت انتظارات دارد و سعی خواهد کرد تا آرامش را به جامعه و به فضای اقتصاد برگرداند. البته به علت اینکه حمله غافلگیرانه بوده و پیشبینیهای زمامداران هم در مورد احتمال آن درست از آب درنیامده، این کار آسانی نیست. وقتی مردم نتوانند سخنان دولت را باور کنند، بهبود اوضاع اقتصادی دشوار میشود.»
او با اشاره به تجربههای گذشته افزود: «اگر مردم حرفهای دولت را باور نکنند، دولت قادر به اجرای مؤثر برنامههای خود نخواهد بود.»
این استاد اقتصاد در پایان تأکید کرد: «نتیجه مهمی که من از این بحث میگیرم احتمال تشدید رکود و ماندگاری تورم است، حالا که بخش خصوصی در کوتاه مدت علاقهای به سرمایهگذاری نشان نخواهد داد، دولت میباید در این راه پیشقدم شود. از سوی دیگر نیاز به درآمد دولت برای پیشگیری از فقر و تامین اجتماعی هم زیادتر شده است. در این شرایط، ایجاد منبع جدید درآمد برای دولت از طریق کاهش یارانههای انرژی، چند برابر شده است.»
دیدگاهتان را بنویسید