کارآفرینی سازمانی چیست؟ کارآفرین سازمانی چه کسی است؟
امروزه به دلیل نیاز مشتریان و کارکنان و استفاده مناسب از توانمندی‌های کارکنان، رقابت در بازار کار و دلایل دیگر باعث شده تا سازمان‌ها نگاه خاصی به کارآفرینی داشته باشند. کارآفرینی سازمانی فرایندی است که در یک سازمان با استفاده از یک فرد یا تیم صورت می‌گیرد. این افراد فعالیت نوآورانه دارند و علاوه بر آن باعث توسعه خدمات و تولیدات، فناوری، مدیریت و … می‌شوند. فرایند کارآفرینی برای فرد کارآفرین و همچنین سازمان مزایای بسیار زیادی دارد که در ادامه مطلب ایرانیان استارتاپ آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
کارآفرینی سازمانی و درون‌سازمانی
کارآفرینی درون سازمانی و سازمانی برای توصیف یک پدیده کارآفرینی در درون یک سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کل کارآفرینی درون سازمانی نوعی فرایند ایجاد فرصت‌ها با هدف ایجاد ارزش نوآورانه بدون در نظر گرفتن سایر منابع انسانی و سرمایه در سازمان است. همچنین این کارآفرینی به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که از منابع خود برای دستیابی به اهداف نوآورانه استفاده می‌کند. کارآفرینی درون سازمانی در یک سازمان یا شرکت صورت می‌گیرد و ایده آن از سوی کارکنان ارائه داده می‌شود و اجرای آن به شرط حمایت تصمیم‌گیرندگان و مدیران سازمان است.
علاوه بر این کارآفرینی سازمانی با هدف توسعه سازمان از قبل وجود دارد و به منظور افزایش ارزش آن، صورت می‌گیرد. کارآفرینان درون سازمانی برای اجرای ایده‌های خود از منابع کسب و کار استفاده می‌کنند و مسئولیت اصلی را مدیران و صاحبان یک سازمان به عهده می‌گیرند. اما کارآفرینان سازمانی برای اینکه ایده‌های خود را اجرا کنند، به سراغ منابع شخصی می‌روند یا اینکه منابع خارجی را به کار می‌برند.
انواع کارآفرینی سازمانی
انواع کارآفرین سازمانی با توجه به ویژگی‌های آن در دسته‌های مختلف قرار می‌گیرند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کارآفرینی اداری
این نوع کارآفرینی به تحقیق و توسعه سنتی شباهت دارد که در آن یک شرکت برای تشویق نوآوری اقدام به انجام یک پروژه می‌کند.
کارآفرینی اکتسابی
در این روش از کارآفرینی، مدیران یک سازمان به فکر فرصت‌های کارآفرینی بیرون از سازمان هستند و به‌جای اینکه ایده‌های خود را درون سازمان گسترش دهند، شرکت‌هایی را خریداری می‌کنند که محصولات مورد قبول را دارند.
کارآفرینی تقلیدی
کارآفرینی تقلیدی به معنای دریافت ایده از مبدأ و تبدیل آن به یک محصول یا خدمات باارزش بالا برای مشتریان است. در این نوع کارآفرینی ایده‌های جدید از دیگران گرفته می‌شود و توسعه آن درون یک سازمان صورت می‌گیرد. در نظر داشته باشید که این ایده‌ها کاملاً ارزش پولی دارند.
کارآفرینی فرصت گرا
در این نوع کارآفرینی، به گروه پروژه آزادی عمل داده می‌شود تا بتوانند فرصت‌های درون سازمانی و برون‌سازمانی را دنبال کنند و محیط کاری به‌صورت نیمه مستقل اداره می‌شود. در این کارآفرینی تصمیمات و اقدامات بر عهده مدیریت است.
فواید کارآفرینی سازمانی
فواید کارآفرینی سازمانی باید از دو بعد شخص کارآفرین و سازمان مورد بررسی قرار گیرد که برای هر دو فواید بسیار زیادی دارد. فواید این کارآفرینی، عبارت است از:
فواید کارآفرینی سازمانی برای شخص کارآفرین
کارآفرینانی که برای سازمانی کار می‌کنند، برای کسب و کار مقدماتی را به وجود می‌آورند. زمانی که یک شخص ایده‌های خود را در یک سازمان اجرا می‌کند، مهارت و دانش او به میزان زیاد افزایش می‌یابد. همچنین هنگامی که فردی با استفاده از نقش خود در سازمان تأثیر مثبتی روی فرایند تولیدات و فعالیت‌ها دارد، اعتماد به نفس و رضایت شغلی آن نیز بیشتر می‌شود.
فواید کارآفرینی سازمانی برای سازمان
بیشترین منفعت کارآفرینی برای یک سازمان است. به عنوان مثال هنگامی که نوآوری‌هایی انجام می‌شود، تمامی آن‌ها به نام یک سازمان به ثبت می‌رسد. زمانی که ایده‌هایی توسط فردی یا تیمی به موفقیت منجر می‌شود، فرصت‌هایی را برای سازمان ایجاد خواهد کرد؛ در نتیجه موجب ترقی و پیشرفت آن می‌شود. می‌توان گفت سازمان‌هایی که از کارآفرینان درون سازمانی حمایت می‌کنند، با اراده بیشتری به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند و به پیشرفت‌های بیشتری می‌رسند.
فرآیند کارآفرینی درون سازمانی
کارآفرینی درون سازمانی همان طور که از نام آن پیدا است، به فعالیت‌های کارآفرینی گفته می‌شود که در یک شرکت یا یک سازمان کوچک و بزرگ صورت می‌گیرد. در این فعالیت‌ها هر یک از افراد دارای اهداف مشخص نیستند و اکثر آن‌ها برای موفقیت و پیشرفت سازمان و اهداف آن، اقداماتی را انجام می‌دهند. این نوع کارآفرینی اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا می‌تواند در نهایت موجب شود که هر یک از اعضای سازمان به‌عنوان یک کارآفرین مستقل عمل کنند.
نقش کارآفرینی سازمانی در اشتغال
همان‌طور که بیان کردیم کارآفرینی سازمانی دارای مزایای بسیار زیادی برای سازمان و شخص کارآفرین است. در نهایت کارآفرینی موجب ایجاد تحول در سرمایه‌های اجتماعی و اقتصادی جامعه می‌شود. با استفاده از آن می‌توان فرصت‌هایی را برای کسب و کارها و انجام فعالیت‌های اقتصادی به وجود آورد. در نتیجه هنگامی که فرد کارآفرین به خلق ایده‌های جدید می‌پردازد، امکان اشتغال در سازمان‌ها و شرکت‌ها به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
انواع ویژگی‌های کارآفرینی سازمانی
کارآفرینی در سازمان به فرایندی گفته می‌شود که بر اساس شناسایی فرصت‌ها و فعالیت‌ها توسط کارکنان صورت می‌گیرند. کارآفرین کسی است که با خلق ایده‌ها و در نظر گرفتن ریسک و موفقیت، اقدام می‌کند و در نهایت با راه اندازی یک استارتاپ یا محصول به نتایج مورد نظر می‌رسد. البته این کارآفرینی برای موفقیت باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد که برخی از این ویژگی‌ها، عبارت است از:
- خصوصیات مشترک و بسیار مهم کارآفرینی سازمانی این است که خلاقیت و نوآوری در آن دیده می‌شود.
- کارآفرینان سازمانی ایده‌های جدیدی را مطرح و آن‌ها را به واقعیت تبدیل می‌کنند.
- کارآفرینان سازمانی شهامت تحقق بخشیدن به ایده‌ها را دارند و می‌توانند تصور کنند که چه تولیداتی مورد نیاز بازار است.
- انگیزه نیروی کارآفرینان سازمانی پول نیست؛ بلکه انگیزه اصلی آنان این است که به موفقیت برسند.
- کارآفرینان سازمانی عمل‌گرا هستند و منتظر اجازه برای انجام کارهای خود نیستند؛ بلکه آن‌ها اهداف خود را دنبال می‌کنند. تنظیم تمامی اهداف به عهده کارآفرینان است و زمانی که اشتباهی رخ می‌دهد، بر آن غلبه می‌کنند و مدیریت ریسک‌ها را به‌طور کامل انجام می‌دهند.
- کارآفرینان ریسک کار را قبل از شروع کار خود در نظر می‌گیرند. آن‌ها معمولاً ریسک‌های بالا را نمی‌پذیرند و هر کاری که ریسک کمی داشته باشد را انجام می‌دهند.
سخن پایانی
افرادی که در یک سازمان کار می‌کنند، می‌توانند نقش کارآفرینی سازمانی را نیز داشته باشند. کارآفرینان سازمانی می‌توانند ابتکار عمل را در دست بگیرند و محصولات، تولیدات و خدماتی را برای سازمان ایجاد کنند.
البته باید در چارچوب اهداف و مأموریت‌های یک سازمان تلاش‌های خود را انجام دهند. همچنین آن‌ها نمی‌توانند هر نوع ایده‌ای را در نظر بگیرند؛ بلکه اقدامات آن‌ها باید دارای خلاقیت خاص باشد و شهامت آن را داشته باشند که اهداف را دنبال کنند و سازمان را به موفقیت برسانند. این فرایند علاوه بر فوایدی که برای خود فرد کارآفرین دارد، برای سازمان نیز مزایایی زیادی به دنبال خواهد داشت.
